Kiedy zbliżymy magnes do metalowych śrubek zostaną one przyciągnięte, te sama sztuczka ze srebrnymi kolczykami już nam się nie uda. Dlaczego? Materiały mają różne właściwości magnetyczne (czyli podatność na magnesowanie). Ferromagnetyki to materiały o najsilniejszych właściwościach magnetycznych.
Przykładem ferromagnetyka jest żelazo (ferrum po łacinie oznacza właśnie żelazo). Magnes trwały to namagnesowany ferromagnetyk. Ferromagnetyki znajdują też zastosowanie w budowie silników oraz wykorzystywane są do zapisu danych na dyskach czy paskach magnetycznych kart płatniczych czy kart dostępu.
Przykłady ferromagnetyków
- Żelazo
- Kobalt
- Nikiel
- Niektóre stopy metali np. stal
Zadanie
Które z zestawów substancji poniżej są ferromagnetykami:
a) Żelazo, złoto, kobalt
b) Kobalt, nikiel, stal
c) Nikiel, stal, srebro
d) Miedź, żelazo, cynk
Rozwiązanie: Jedynie odpowiedź b jest prawidłowa. Aluminium, cynk, srebro, złoto, miedź posiadają bardzo słabe właściwości magnetyczne. Odpowiedzi a, c, d są nieprawidłowe.
Magnesowanie ferromagnetyków
Jak zrobić magnes? Magnesując ferromagnetyk w wyniku działania zewnętrznego pola magnetycznego zwykle elektromagnesu. Namagnesowany ferromagnetyk staje się magnesem.
- Ferromagnetyki posiadają domeny magnetyczne – małe obszary stałego namagnesowania w ich budowie. Działają one jak małe magnesy.
- Zwykle domeny magnetyczne są ułożone chaotycznie
- Namagnesowanie ferromagnetyka polega na uporządkowaniu ich domen magnetycznych przez zmianę kierunku namagnesowania oraz zmianę granicy domen
- W rezultacie namagnesowany ferromagnetyk staje się magnesem.
Zadanie
Wskaż, które zdania są prawdziwe:
a) Ferromagetyki mają silne właściwości magnetyczne
b) Ferromagnetyki to magnesy trwałe
c) Ferromagnetyki posiadają domeny magnetyczne
d) Ferromagnetyki po namagnesowaniu stają się magnesami
Rozwiązanie: Odpowiedzi a, c, d są prawidłowe. Odpowiedź b jest nieprawidłowa – każdy ferromagnetyk jest podatny na magnesowanie ale dopiero po namagnesowaniu staje się magnesem.
Zastosowania ferromagnetyków
- Wyrób magnesów trwałych np. magnesów na lodówkę
- Budowa silników elektrycznych i transformatorów
- Zapis danych na dyskach magnetycznych i kartach magnetycznych